inno a venere con pronuncia classica, diversa da quella ecclesiastica studiata a scuola:
Aēnĕădūm gĕnĕtrīx, hŏmĭnūm dīvūmquĕ vŏlūptās,
ālmă Vĕnūs, caēlī sūbtēr lābēntĭă sīgnă
quaē mărĕ nāvĭgĕrūm, quaē tērrās frūgĭfĕrēntīs
cōncĕlĕbrās, pēr tē quŏnĭām gĕnŭs ōmne ănĭmāntūm
5cōncĭpĭtūr vīsītque ēxōrtūm lūmĭnă sōlīs:
tē, dĕă, tē fŭgĭūnt vēntī, tē nūbĭlă caēlī
ādvēntūmquĕ tŭūm, tĭbĭ suāvīs daēdălă tēllūs
sūmmīttīt flōrēs, tĭbĭ rīdēnt aēquŏră pōntī
plācātūmquĕ nĭtēt dīffūsō lūmĭnĕ caēlūm.
10Nām sĭmŭl āc spĕcĭēs pătĕfāctāst vērnă dĭēī
ēt rĕsĕrātă vĭgēt gĕnĭtābĭlĭs aūră făvōnī,
āĕrĭaē prīmūm vŏlŭcrēs tē, dīvă, tŭūmquĕ
sīgnĭfĭcānt ĭnĭtūm pērcūlsaē cōrdă tŭā vī.
Īndĕ fĕraē pĕcŭdēs pērsūltānt pābŭlă laētă
15ēt răpĭdōs trānānt āmnīs: ĭtă cāptă lĕpōrĕ
tē sĕquĭtūr cŭpĭdē quō quāmque īndūcĕrĕ pērgīs.
Dēnĭquĕ pēr mărĭa āc mōntīs flŭvĭōsquĕ răpācēs
frōndĭfĕrāsquĕ dŏmōs ăvĭūm cāmpōsquĕ vĭrēntīs
ōmnĭbŭs īncŭtĭēns blāndūm pēr pēctŏra ămōrēm
20ēffĭcĭs ūt cŭpĭdē gĕnĕrātīm saēclă prŏpāgēnt.
Quaē quŏnĭām rērūm nātūrām sōlă gŭbērnās
nēc sĭnĕ tē quīcquām dīās īn lūmĭnĭs ōrās
ēxŏrĭtūr nĕquĕ fīt laētūm nĕque ămābĭlĕ quīcquām,
tē sŏcĭām stŭdĕō scrībēndīs vērsĭbŭs ēssĕ
25quōs ĕgŏ dē rērūm nātūrā pāngĕrĕ cōnōr
Mēmmĭădaē nōstrō, quēm tū, dĕă, tēmpŏre ĭn ōmnī
ōmnĭbŭs ōrnātūm vŏlŭīsti ēxcēllĕrĕ rēbūs.
Quō măgĭs aētērnūm dā dīctīs, dīvă, lĕpōrēm.
Ēffĭce ŭt īntĕrĕā fĕră moēnĕră mīlĭtĭāī
30pēr mărĭa āc tērrās ōmnīs sōpītă quĭēscānt.
Nām tū sōlă pŏtēs trānquīllā pācĕ iŭvārĕ
mōrtālīs, quŏnĭām bēllī fĕră moēnĕră Māvōrs
ārmĭpŏtēns rĕgĭt, īn grĕmĭūm quī saēpĕ tŭūm sē
rēĭcĭt aētērnō dēvīctūs vūlnĕre ămōrīs,
35ātque ĭtă sūspĭcĭēns tĕrĕtī cērvīcĕ rĕpōstā
pāscĭt ămōre ăvĭdōs ĭnhĭāns īn tē, dĕă, vīsūs,
ēquĕ tŭō pēndēt rĕsŭpīnī spīrĭtŭs ōrĕ.
Hūnc tū, dīvă, tŭō rĕcŭbāntēm cōrpŏrĕ sānctō
cīrcūmfūsă sŭpēr, suāvīs ēx ōrĕ lŏquēlās
40fūndĕ pĕtēns plăcĭdām Rōmānīs, īnclŭtă, pācēm.
Nām nĕquĕ nōs ăgĕre hōc pătrĭāī tēmpŏre ĭnīquō
pōssŭmŭs aēquo ănĭmō nēc Mēmmī clāră prŏpāgŏ
tālĭbŭs īn rēbūs cōmmūnī dēssĕ sălūtī.
O genitrice degli Eneadi, godimento degli uomini e degli dei,
divina Venere, che sotto i segni mutevoli del cielo
il mare che sostiene le navi e le terre che producono i raccolti
vivifichi, perché grazie a te ogni genere di viventi
viene concepito e giunge a visitare, una volta nato, i lumi del sole:
te, dea, te fuggono i venti, te le nubi del cielo
e il tuo arrivo, sotto di te la terra operosa soavi
fiori distende, a te sorridono le distese del mare
e, rasserenato, il cielo risplende di luce diffusa.
Infatti non appena si è manifestato l’aspetto primaverile del giorno
e, dischiusasi, prende vigore l’aura generatrice di favonio,
prima di tutto gli uccelli dell’aria te, o dea, e il tuo
ingresso segnalano, risvegliàti nei cuori dalla tua forza.
Quindi fiere le greggi balzano attraverso i pascoli rigogliosi
e attraversano a nuoto i fiumi vorticosi: a tal punto, colto dalla bellezza,
ciascuno ti segue con desiderio dove ti accingi a condurlo.
Infine per mari e monti e fiumi impetuosi
e frondose case di uccelli e campagne verdeggianti
in tutti infondendo nei petti un dolce amore
fai sì che con desiderio, genere per genere, propaghino le specie.
E poiché tu sola governi la natura delle cose
né senza te alle luminose sponde della luce alcunché
sorge né si produce alcunché di lieto né di amabile,
desidero che tu sia collaboratrice per scrivere i versi
che io sulla natura delle cose tento di comporre
per il nostro Memmiade, che tu, o dea, in ogni occasione
hai voluto si distinguesse dotato di tutte le qualità.
Per cui a maggior ragione da’, o divina, eterna bellezza alle parole.
Fai in modo che frattanto i feroci effetti della milizia
per i mari e le terre tutte riposino assopiti.
Infatti tu sola puoi con la tranquilla pace aiutare
i mortali, poiché i feroci effetti della guerra Marte
signore delle armi gestisce, lui che spesso nel tuo grembo si
getta sconfitto dall’eterna ferita di amore,
e così guardando in alto con il tenero collo ripiegato
soddisfa gli sguardi avidi di amore stando a bocca aperta verso di te, dea,
e dal tuo volto non si stacca il respiro di lui che giace.
Tu, o dea, col tuo corpo santo sopra di lui che giace
stando abbracciata, soavi parole dalla bocca
effondi chiedendo per i Romani, o divina, una pace serena.
Infatti né noi in questo momento turbolento della patria
possiamo vivere con animo sereno né la gloriosa discendenza di Memmio
in tali situazioni (può) mancare al bene comune.
